Depressie
Depressie is een stemmingsstoornis die veel mensen in onze maatschappij treft. Maar liefst 20 procent van de vrouwen en 10 procent van de mannen krijgen ooit in hun leven met een vorm van depressie te maken. In een studie uit 2011 is er zelfs sprake van dat 1 op 7 vroeg of laat in zijn leven te maken krijgt met een zware depressie.
In het overgrote deel van de gevallen wordt deze depressie niet voldoende onderkend en dat is jammer, want doorgaans is een depressie vrij goed te behandelen. Bovendien zorgt een tijdige behandeling van een depressie ervoor dat ze niet ernstiger wordt en verkleint het risico op een terugval.
Van een depressie is sprake als je gedurende minstens twee weken last hebt van minstens vijf van de volgende symptomen:
- Je bent neerslachtig, verdrietig, somber, huilerig.
- Je schept geen plezier meer in dingen die je voorheen graag deed.
- Je hebt veel minder of net veel meer eetlust dan voordien, je bent afgevallen of juist aangekomen.
- Je kan moeilijk in slaap komen of je slaapt net heel veel.
- Je bent erg nerveus en rusteloos of andersom veel trager dan voorheen zodat het anderen gaat opvallen.
- Je bent moe en je hebt nergens energie voor.
- Je voelt je niets waard of je hebt uitzonderlijk veel schuldgevoelens.
- Je hebt moeite om je te concentreren, helder te denken en besluiten te nemen.
- Je hebt het gevoel dat je beter dood zou zijn of je denkt aan zelfdoding.
Rouwen
Belangrijk is het onderscheid tussen een dip (die tijdelijk is) en een depressie (die langer duurt en alle levensdomeinen omvat). Een ander belangrijk onderscheid is dat tussen rouw en depressie. Wanneer je een geliefde of een familielid verloren bent, zijn de hierboven beschreven kenmerken heel normale verschijnselen. Ze zijn een normale reactie op de verlieservaring. Blijft je leven gedurende langere tijd (meer dan enkele maanden) zo diep donker gekleurd, dan is het wel aangewezen om in te grijpen. Zo vermijd je dat rouwen uitgroeit tot een echte depressie.
Verschillende vormen
Depressies kunnen verschillende vormen aannemen. Het eerste grote onderscheid is dat tussen een unipolaire en een bipolaire stoornis. In het eerste geval voel je je alleen maar depressief. In het tweede geval worden depressieve periodes afgewisseld met periodes van manische euforie.
Bij een depressie met psychotische kenmerken verliezen mensen de greep op de realiteit en krijgen ze waanideeën. Ze hebben extreem negatieve gevoelens over zichzelf.
Bij een depressie met melancholische kenmerken kan absoluut niets je nog plezier doen. Je hebt geen energie meer.
Bij een depressie met atypische kenmerken kan je net heel sterk op positieve of negatieve gebeurtenissen in je omgeving reageren. Je kan je eventjes goed voelen als je bij vrienden bent maar meteen in een diepe put vallen als je weer alleen bent. Chocolade is vaak troostvoedsel.
Een seizoensgebonden depressie duikt steevast ieder jaar op als de dagen korter worden en heeft een dieptepunt hartje winter.
We spreken van een postpartumdepressie bij vrouwen wanneer de babyblues, die enkele dagen na de bevalling heel normaal is, aanhoudt en steeds ernstiger wordt. Hierdoor wordt het moeilijk om je emotioneel te hechten aan je baby en er liefdevol voor te zorgen. In het extreme geval kan een postpartumdepressie leiden tot gevaarlijke wanen.
Een dysthyme stoornis is een depressie waarbij de symptomen minder ernstig zijn, maar die al op vroege leeftijd begint en lang aanhoudt. Mensen met een dysthyme stoornis leven als het ware voortdurend in een grijze wereld. Op termijn kunnen de gevolgen hiervan even rampzalig zijn als bij een korter durende ernstige depressie. Deze stoornis wordt vaak niet herkend omdat mensen zich al zo lang als ze zich kunnen herinneren zo hebben gevoeld. Als ze succesvol worden behandeld zijn deze mensen vaak verbaasd dat het leven zoveel zonniger kan zijn.
